لومړی مخ

يو وړيا پوهنغونډ چې هرڅوک يې سمولای او نوې ليکنې په کې خپرولای شي. تر دې دمه 6,220 ليکنې لري. فلسفه هنرونه ژوندليکونه ځمکپوهنه دينونه پېښليک شمېرپوهنه پوهنه ټولنه تخنيک ټولې تانبې د ويکيپېډيا په اړه د سمولو چلندلار د ترسره کولو کارونه کړنلارې او لارښوونې د ابېڅو له مخې د ليکنو لړليک د موبايل بڼه لوبگران - هنرمندان - ليکوالان - پښتانه شاعران - ډرامه ليکونکي - سندرغاړي - فيلسوفان - سياستوال - لوبغاړي-نورې موضوعگانې ا ب پ ت ټ ث ج چ څ ځ د ډ ر ړ ز ژ ږ س ش ښ ص ض ط ظ ع غ ف ق ک گ ل م ن ڼ ه ء ی ي ټاکلې ليکنه د پښتو ژبې ستر شاعر او ملي اتل خوشحال خان خټک په داسې حالت کې نړۍ ته ستر گې وغړولې چې نورالدین جها نگیر د هند په نیمه وچه بشپړ حاکمیت درلود ، یعنی په (۱۰۲۲ه) کال کې زېږېدلى دی . د خوشال بابا د پلار نوم شهباز خان ، د نیکه نوم یې یحی خان او د غور نیکه نوم یې ملک اکوړه وو۔خو شحال بابا د کو چنیوالي په دوره کې هم ډیري ستو نزې گاللې دي . په شپږ کلنۍ کې په سیند کې لو یدلى او د هغه ځنې هم جوړ وتلی ، په اته کلنۍ کې له څپر نه پرې تیږه راولویده او په تندي سخت ټپي شو ، خو د هغه زخم نه هم جوړ شو . ستر خان د اتلس کالو و چې پلار یې واده ورته وکړ ، خو دی له دغه واده نه خوښ نه وو . خو شال خان د خان په کورنۍ کې زیږ یدلی او روزل شوی وو . د پلار او نیکه نه ورته خاني پاتي وه هم د ملک اکوړې ځنې چې پخپله اکوړې هم یو ښه سړی وو. کله چې د مغلو پاچا غوښتل ، چې له نوښار نه تر خیراباده د لارې ساتلو لپاره څوک پیدا کړی ، نو هغه و چې خلکو ملک اکوړه وروښود . ملک اکوړه د خپلو خپلوانو سره د خپگان په وجه له هغه ځایه ، یعنې له خټکو او له کربوغې نه خوړې ته راغلی وو او اکبر پاچا هم ورغی او د لارې د ساتنې پازه يې دده په غاړه کړه . دا چې دی یو ښه سړی وو ، نو د اکبر پاچا پام يې یې ځان ته کړى او په ده باندې یې هم زیاته مهر باني وکړه او ده هم ژمنه وکړه چې دی او قبیله به یې د پاچا وفادار او خدمتگار وي . ددغې لاری مخصول به هم ملک اکوړه اخیست او په دغه ځای کې یې یو سرای اباد کړ چې د (اکوړې) په نوم یاد یږي . دغه سرداري تر خوشال خانه پوری راورسیده یعنی ، د ملک اکوړې نه وروسته د هغه زوی ، او بلاخره تر خوشحاله پورې راورسېده . خوشال هم دغه چاپیر یال پښتون قهرمان روزلی و او په شعر او نثر کې یې دبښتنولی احسا س پروت دی . دوخت مروج علوم یې په جوماتونو او مدرسوکې لو ستي وو . خو په دې زده کړه یې قناعت نه درلود او تل يې نيت درلود ، چې زیات څه زده کړي ، خو دی وایې زه ښکار زیات درس ته نه پریښودم ۔د خوشال له کلیاتو نه هم مالومیږی ، چې خان د خپل وخت مروج علوم لکه : تفسیر ،فقه ،حدیث ،فلسفه ، طبا بت ، منطق ، حکمت ، معانی ، عروض ،بیان ۰۰۰ او نورو باندې پوهیده او لیکل یې پرې کولای شول او په دري باندې هم ښه شعرونه لری . دغه ستر ، ملی اتل او د پښتو ژبې بابا په (۱۱۰۰ه)کې له فاني نړۍ نه سترگې پټې کړې او د ابدي ژوند غیږی ته وسپارل شو . بشپړه ليکنه اوسنۍ پېښې * 28 ستمبر : طالبانو د افغانستان شمالي ښار کندوز نيولی۔ د افغانستان حکومت او طالبانو ترمينځه له جگړه روانه ده 11 ستمبر :په مکې کې کرېن غورځېدلی چې له امله يي 107 حاجيان شهيدان او 300 څخه زيات ټپيان شوي دي 30 جولای : طالبانو د ملا محمد عمر د مړينې تاييد کړی۔ 9 جولای  : د سعودي پاچايي کورنۍ غړی سعود الفیصل وفات شوی، سعود الفيصل 40 کالو څخه د سعودي عرب د بهرنيو چارو وزير پاتي شوی وو۔ په پاکستان کې د سختې گرمۍ له امله 1500 څخه زيات خلک مړه شوي دي د طالبانو لخوا د افغانستان په پارلمان حمله شوي ده.دا بريد په 22 جون 2015رامخې ته شو. قرضاوي په مرګ محکوم شو. د نړۍ د علماؤ ټولنې مشر، مصري عالم او مُفتي یوسف القرضاوي د مصري محکمې لخوا په مرګ محکوم شو. مصري محکمې د مصر پخواني ولسمشر محمد مُرسي ته د مرگ سزا واؤروله. په فلپین کې د بوټونو په یوې فابریکې کې د اور لگېدنې له کبله لږ تر لږه 72 کسان وژل شوي او گڼ نور ټپیان دي. نن ورځ کينډۍ:نن ورځ آيا پدې پوهېدئ؟ ✦ انسان په بدن کې 7 لېټره وينه وي۔ وينه د څلورو څيزونو څخه جوړه ده چې ورته سپين کورویات، سره کورویات، پلېټليټ او پلازما ويل کېږي. ✦ په نړۍ کې داسې بوتي هم شته چې خوځندکي خوري، داسې بوټو ته کارنيور بوټي ويل کيږي۔ يو بوټي چې سا لرونکي څيزونه خوري ✦ په تاجکستان کې د خلکو ږيرې په زور سره خرييل کيږي. ✦ د انسان سترګه د ۱۳۵ مېلیونو د لید سلولونه لري. ✦ د مڼې، پیاز او الو خوند یو ډول دی، مګر د مختلف ډوله وږم لرلو سره د دوي خوند مختلف ښکاري. ✦ د انسان سکېلېټ له ۱۳ تر ۱۵ کیلو ګرامو وزن لري. ✦ د هرې غڼې د جال تارونه ځانته ځانګړنه لري، او د بلې غڼې له تارونو سره ورته والی نه لري. ✦ د نړۍ مروجې پېسې له کاغذ څخه نه بلکه له کتان څخه جوړې شوې دي. ويکيپېډيا کې گډون وکړئ! ويکيپېډيا يو وړيا گڼ ژبنيز پوهنغونډ دی په کوم کې چې مونږ او تاسې ټول په شريکه سره ليکل کوو۔ ويکيپيډيا کې هر کارن ته اجازه ده چې د خپلې خوښې موضوع باندې ليکنه وکړي۔ ويکيپيډيا په لومړي ځل 2001 کال کې په انگرېزۍ ژبه کې شورو شوې وه او نن د نړۍ په بېلابېلو ژبو کې د ويکيپيډيا بڼه موجوده ده۔ پښتو ويکيپيډيا کې هم گڼ شمېر ليکنې شته ، دا وخت پښتو ويکيپيډيا ټولې 6,220 ليکنې لري۔ زمونږ سره شريک شئ که چېرې تاسې گڼوڼ/اکاونټ لرئ نو ويکيپېډېا کې لاگ اِن شئ. که ستاسې اکاونټ/گڼوڼ نه وي نو دې ځای کې گڼوڼ جوړ کړئ. د نن ورځې وراشه ملاله يوسفزۍ وايي : ” يو ماشوم، يو استاذ،يو کتاب او يو قلم ټوله نړۍ بدلولی شي “ نوې وراشه ورگډول درې مياشتيزه پروژه کينډۍ:لومړی مخ/هدف ليکنې غوره انځور د یوه موزیم ښکلی انځور نور... ويکيپېډيا کارنان تاسې هم ويکيپېډيا خپلو لاسونو کې نيولی شئ يعني تاسې هم د ويکيپيډيا له ټولو غوره کارنانو کې شاملېدل شئ ويکيپېډيا کارنانهغه کسان دي چې په ويکيپېډيا کې يو گڼوڼ جوړ کړي او بيا په ويکيپيډيا کې بېلابېل سمونونه کوي۔ هر څوک په ويکيپيډيا کې کارن جوړېدلی شي او ويکيپيډيا په هره ليکنه کې سمون کولی شي۔ تاسې هم په دې کې شامل شئ۔ دا وخت په پښتو ويکيپېډيا کې 10,898 کارنانو اکاونټ/گڼوڼ جوړ کړی دی خو دا وخت په دې ټولو کارنانو کې لږ کارنان فعاله دي او ويکيپېډيا کې کار کوي۔ خو هم په دې لږ کارنانو کې داسې کارنان شته چې ويکيپېډيا ته ډېر وخت ورکوي او د ويکيپيډيا غوره کولو لپاره هر وخت کوښښ کوي۔ خورلڼې پروژې مېټاويکي د ويکي مېډيا د پروژو همغاړی کوونکی ويکيميډيا خونديځ د بېلابېلو انځوريزو او غږيزو دوتنو خونديځ ويکي سيند د اصطلاحگانو،ګرانو ټکو او وييکو سيند ويکي خبرونه د وړيا منځپانگې خبري سرچينه ويکي کتابونه د وړيا لوستليکيو او لارښود ليکچو غونډ ويکي وراشه د وراشو يوه ټولگه ويکيسرچينه يو وړيا کتابتون ويکي پوهنتون د زده کړو وړيا توکي او بوختياوې ويکي انواع د بيلابېلو ژوندي انواعو لارښود ويکي ډېټا آزاد ډېټابېس ويکيپېډيا د اتباري مېنځپانګې ګرنټي نه ورکوي۔ په ويکيپيډيا کې چې څه ليکلی کيږي د هغه هر څه د کارنانو لخوا ليکلی شوي که څه مسئله وي نو ويکيميډيا د هغې ذمه واره نه ده که چېري تاسې ته د مرستې اړتيا وي نو زمونږ سره اړيکې/رابطه وکړئ