Wikipedia:Houptsyte

Schwäbisch

Griaß Godd elle midanand ond härzlich willkomma uf dr Haubtseid von dr alemannischa Wikipedia, des isch a Enzyklopedi, wo elle Leid midmacha ond korrigiira kennad, ond wo frei verbroidet werra derf!

Artikel fenda

Artikel no Kategorie:
Alle Kategorie • Astronomi • Biologi • Brauchtum • Essa ond Trinka • Gschicht • Kunscht • Literatur • Mathematik • Musik • Natur • Person • Physik • Politik • Religion • Sport • Sproch • Verkehr

Themeportal: Bade Frankreich Schweiz
Literatur Sport Wisseschaft

Sonschtigs: Artikelindex vo A bis Z • Bsonders guade Artikel • Läsige Artikel • Artikel no Dialäkt • Audioufnahme vo Artikel • Alemannischi Ortsnama • Alemannischi Diernama • Alemannischi Pflanzanama

D Alemannischa Wikipedia

D alemannischa Wikipedia isch a Enzyklopedi en de Dialäkt vom alemannischa Sprochraum, also von dr Deitscha Schweiz, vom Elsaß, vo Liechtaschtoi, vo Oberbade, vom Schwoabaland ond aus Vorarlberg und Westtirol.

D Enzyklopedi wächst durch d freiwillig Hilf von elle, wo ebbes en erm Dialäkt beitrage welled. Elle Eiträg kenned von elle Leid gschriiba ond gändret werre. Elle send härzlich eiglade mitzmache. Bringed Eier Wisse ei, ond hälfed so mit, s Alemannisch z pfläge, ufzwärte ond z erhalte. D erschte Schritt send ganz oifach!

Wer mir vu dr Alemannischa Wikipedia sin un was mer welled, findsch in onserem Brofil.

D Inhalt vo dr Wikipedia derf frei kopiert ond verbroidet werra.

Bis heid sends bei dr alemannischa Wikipedia 20.306 Artikel.

Artikel vo dr Woch: Szeged

Szeged (ungarischi Usssprooch: ˈsɛgɛd, ùf Dütsch S(z)egedin, ùf Sèrbokroatisch Segedin/Сегедин, ùf Latinisch Partiscum ùnd ùf Idaliänisch Seghedino) isch e Stadt ìm Sǜǜde vò Ungarn ùnd de Komitaatssìtz vò Csongrád. Es isch noch Budapest ùnd Debrecen di drittgröschti Stadt vò Ungarn, di gröschti Stadt vò de Große Ungarische Diefeebeni ùnd eins vò de sììbe regionale Zändre vòm Land.

S Gèbiet vò de hǜtige Stadt isch sitt de Neusteizitt bèwohnt, erwähnt wìrd Szeged zùm èrschte Mool ìm Johr 1183. Ùnder em Chönig Lajos Nagy hät si sich züe-n-re bèdüttigsriiche Stadt èntwìckelt, ìm Johr 1498 isch re de Titel Freii Chönigsstadt verlìhe wòre; woo di tǜrkischi Herrschaft vorbii gsìì isch, hät Szeged dää Titel 1715 zrùckgriegt. Am 21. Mai 1719 hät's sii bìs hǜt gǜltigs Wappe griegt. Au vili wichtigi Ereignìss ìn Zämmehang mìt de Rèvolutione ìn de Johr 1848/49 sìn doo gsìì.

Ìn Bèzùùg ùf s Bìld vò de Stadt isch s Hoochwasser vò 1879 z erwähne: wiil de Grooßdeil vò de Gèbäude zerstöört wòre isch, sìn di meiste vò de hǜtige nooch em Hoochwasser baut wòre. Nooch em Verdraag vò Trianon hät Szeged au d'Ròlle vò-n-re mänke vò Ungarn abdrännte Stadt ǜbernoh, was sinni Bèdüttig no witter gsteigert hät. Zù de Zitt vòm Sozialìsmùs isch's e Zändrùm fǜr d'Schwèèr- ùnd fǜr d'Läbesmìttelìndustri wòre; hǜt no ghöört d'Läbesmìttelìndustri zù de wichtigste Branche z Szeged. Ùsserdèm isch's e kùlturälls Zändrùm ùnd di ungarischi Univèrsitäätsstadt mìt de qualitativ bèste Univèrsitäte vò Ungarn. (…dr ganz Artikel lesa)

Friäre Artikel vu dr Woch:

Hosch gwisst ...

Rhybrugg bi Laufè

... dass s gmuèrte Viadukt vo dè Rhybrugg bi Laufè nit grad isch, wel sich d Laag vo dè Fundamänt dè stark furchigè Flusssollè hèt müèsè aabassè?
... dass sich de Ludwig Fischer eerscht nach synere Pänsionierig 1946 wider hät chöne mit em Luzëërntüütsch wüsseschaftlich usenandsetze?
... dàss d Qualla vu da Gsetza vum Lokàlracht ìn Elsàss-Mosel uf Ditsch gschrìewa un nia ìn dr frànzescha offiziella Zittung (Journal Officiel) veräffentligt worra sìn?
... dass z Basel Fläisch früener nume in äinere vo de drei staatligi Schoole hät döfe verkauft wärde?
... dass dr Hubert Deuringer vo viile Leit als Mr. Akkordeon bezoichnet wôrra ischt?
... dass Lauerz schwär troffe worde isch vom Goldauer Bärgschturz?

Alemannischa Nochrichte:

50 Johr Muettersproch-Gsellschaft 1965-2015

10. Dezämber 2015:
Sprachensterben: Wenn meinen Dialekt niemand mehr versteht (Welt)
14 Dinge, die du nur kennst, wenn du Dialekt sprichst (Huffington Post)
9. Dezämber 2015:
Modernes Gesamtkunstwerk in Mundart (Badische Zeitung)

Mea Nochrichte uf Dialäkt-Neuigkeite

10. Dezämber

Chanukka - Dag vu dr Mänscherächt

1830: D Regierig vum Kanton Aargau akzäptiert d Forderige vu dr Ufständische vum Freiämtersturm. Mit dr Uusarbaitig vun ere neie Verfassig wird aagfange.
1848: No dr Februarrevolution wird dr Louis Napoléon Bonaparte, e Neffe vum Napoléon I., zum Staatsbresidänt vu Frankrych gwehlt.
1901: Am Dodesdag vum Alfred Nobel (Bild) wäre vu jetz ab alljohr d Nobelbryys vergee, dr Friidesnobelbryys z Oslo, di andere z Stockholm.
2003: Bi dr Wahle in dr Schwyz wird d SVP unter em Christoph Blocher in boode Chammere vum Barlemänt di sterkscht Bartei. Us däm Grund hebt si Aaschpruch uf e zweete Bundesrot. Des sprängt d „Zauberformle“, wu s syt 1959 bstoht.